Nederlandse bruggen in gevaar: mogelijk instorting door verouderd staal
Na de instorting van een brug in Dresden heeft Rijkswaterstaat dertien Nederlandse bruggen en viaducten aangewezen die mogelijk kwetsbaar zijn voor haarscheurtjes in het staal. De constructies werden gebouwd in de jaren vijftig en zestig met zogenoemd voorspanstaal, dat gevoelig blijkt voor waterstofverbrossing. Minister Madlener van Infrastructuur meldt in een brief aan de Tweede Kamer dat deze bruggen vervroegd worden vervangen.
Scheurtjes door verouderde staaltechniek
Het probleem ligt bij de toepassing van voorspanstaal waarin destijds waterstof is binnengedrongen. Dit kan leiden tot waterstofverbrossing: een proces waarbij het staal van binnenuit broos wordt en scheurtjes kan ontwikkelen. Dit werd vorig jaar pijnlijk duidelijk in Dresden, waar de Carolabrug instortte door dergelijke corrosie. Die gebeurtenis vormde de aanleiding voor een landelijk onderzoek naar vergelijkbare constructies in Nederland.
Uit het onderzoek blijkt dat de volgende dertien bruggen en viaducten verhoogd risico lopen:
J.F. Kennedyweg over de A16 (Rotterdam)
Steenenhoek Oost en West in de A27 (Gorinchem)
Cadettencamp Oost en West in de A27 (Breda)
Spoorviadukt Noord en Zuid in de A67 (Geldrop)
Oosterhoutse Brug Noord en Zuid in de A27 (Oosterhout)
Rozendaals viaduct Oost en West in de A12 (Arnhem)
Algerabrug (over de Hollandsche IJssel)
Viaduct V20-13 / Kleinpolderplein in de A20 naar A13 (Rotterdam)
Daarnaast zijn er nog vier andere viaducten in beheer van de gemeente Rotterdam en de provincie Overijssel die eveneens risico lopen vanwege het gebruik van vergelijkbaar staal.
Geen direct gevaar, wel strakke monitoring
Hoewel er geen sprake is van een acuut veiligheidsrisico, krijgen de bruggen wél prioriteit op de vervangingskalender van Rijkswaterstaat. De organisatie laat weten dat alle constructies zesmaandelijks worden geïnspecteerd op tekenen van scheurvorming, vervorming of andere schade. Onderzoeksbureau TNO bevestigt in een contraexpertise dat de bruggen op dit moment veilig zijn, maar roept op tot meer onderzoek op basis van nieuwe kennis uit Duitsland.
Volgens TNO is het effect van een mogelijke draadbreuk in het staal nu nog onvoldoende duidelijk. Pas wanneer bekend is hoe groot de impact daarvan is op de constructieve veiligheid, kan men echt spreken van zekerheid. Daarom moet ook worden overwogen of álle Nederlandse bruggen met veredeld voorspanstaal onder verscherpt toezicht moeten worden geplaatst.
‘Voorkom verrassingen’
Tweede Kamerlid Habtamu de Hoop (GroenLinks-PvdA) is kritisch: “Het komt regelmatig voor dat we verrast worden en drastische noodmaatregelen moeten nemen. Dat moeten we voorkomen, want voor hetzelfde geld gebeurt er wel een ramp.”
Minister Madlener benadrukt dat aanvullende maatregelen — zoals het afsluiten van bruggen of het plaatsen van ondersteuningsconstructies — alleen worden genomen als inspecties daartoe aanleiding geven. Toch is het duidelijk dat veel infrastructuur uit de wederopbouwtijd zijn houdbaarheidsdatum nadert. Zeker nu wegen zwaarder worden belast dan ooit, is vervanging eerder regel dan uitzondering.
