Wat houden de controles in?
De Koninklijke Marechaussee gaat steekproefsgewijs voertuigen controleren, bijvoorbeeld wanneer er signalen zijn van mensenhandel. Voor reizigers zal de impact gering zijn: reguliere auto’s met Nederlandse kentekens worden nauwelijks gecontroleerd, en al het verkeer hoeft niet stilgelegd te worden. De controles zijn flexibel en niet-systematisch, benadrukt minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie. Asielzoekers kunnen niet worden geweigerd aan de grens en worden doorgestuurd naar opvanglocaties.

Personeelstekort remt uitvoering
Een van de grootste uitdagingen is het personeelstekort bij de Marechaussee. Door jarenlange bezuinigingen is de capaciteit fors afgenomen, vertelt Sven Schuitema van vakbond Marver. Hoewel er tijdelijk vijftig extra krachten worden ingezet, zijn honderden extra mensen nodig om de grens daadwerkelijk intensiever te controleren. Momenteel vinden de meeste controles plaats bij slechts twaalf grote grensovergangen, terwijl Nederland meer dan 800 grensovergangen telt.

Effectiviteit betwist
Experts en gemeenten uiten twijfels over de impact van de grenscontroles. Hoogleraar Maartje van der Woude wijst erop dat migratiecijfers juist dalen en dat asielzoekers bij controles toegang blijven krijgen. Faber erkent dat de maatregelen vooral een signaalfunctie hebben. In Duitsland leverden intensievere controles wel resultaten op: duizenden mensen met een inreisverbod werden tegengehouden en smokkelaars werden gearresteerd. In Nederland zullen echter vooral technologische middelen, zoals kentekenregistratie, een rol spelen in het opsporen van mensensmokkelaars.

Kleine impact op reizigers
Volgens deskundigen zullen reizigers weinig merken van de controles. De verwachte overlast voor bewoners en ondernemers blijft beperkt, en het vrije verkeer van personen binnen de EU wordt nauwelijks beïnvloed. Voorlopig lijkt de focus van de grenscontroles meer symbolisch dan structureel, terwijl de praktische uitvoering beperkt blijft door de beschikbare middelen en regelgeving.