Bouw grootste autovrije wijk van Nederland gestart in Utrecht

In Utrecht is de bouw begonnen van Merwede, een nieuwe wijk die grotendeels autovrij zal zijn. De wijk wordt een groen en duurzaam stadsdeel waar 12.000 mensen kunnen wonen zonder auto’s op straat. De eerste paal is inmiddels de grond in gegaan en de eerste woningen zullen over twee jaar klaar zijn.
Een groene en autovrije leefomgeving
Merwede, gelegen tussen het Merwedekanaal en Park Transwijk, is een voormalig bedrijventerrein dat wordt omgevormd tot een moderne woonwijk. Er komen 6.000 koop- en huurwoningen, en bewoners zullen hun auto niet voor de deur kunnen parkeren. In plaats daarvan komen er twee parkeergarages aan de rand van de wijk, waar ruimte is voor slechts één op de drie bewoners. Het huren van een parkeerplek zal ongeveer 200 euro per maand kosten.
Voor bewoners die incidenteel een auto nodig hebben, worden 250 deelauto’s beschikbaar gesteld. Nooddiensten, verhuizingen en andere uitzonderlijke situaties krijgen wel ontheffing om de wijk in te rijden.
Volgens D66-wethouder Eelco Eerenberg wordt Merwede een prettige plek om te wonen: "Je woont hier eigenlijk in een park. Alles is dichtbij: supermarkten, scholen en cafés zijn binnen handbereik en er is goed openbaar vervoer."
Weerstand en voordelen
Het autovrije concept van Merwede riep vooraf kritiek op van omwonenden uit de aangrenzende Rivierenwijk. Zij vreesden dat de nieuwe bewoners in hun wijk zouden parkeren. Als reactie hierop voerde de gemeente versneld betaald parkeren in om een 'parkeervlucht' te voorkomen.
Mobiliteitsonderzoeker Maaike Snelder (TU Delft en TNO) benadrukt dat autovrije wijken vaak weerstand oproepen bij de start, maar uiteindelijk gewaardeerd worden: "Mensen wennen eraan en willen vaak niet meer terug. Het leidt tot een prettigere leefomgeving met schonere lucht, minder geluidsoverlast en meer veiligheid."
Volgens architect Niels Glas, betrokken bij het ontwerp van de wijk, zal de afwezigheid van geparkeerde auto’s een groot verschil maken: "Straten zonder geparkeerde auto’s en rijen fietsen zorgen voor een ruimtelijker en rustiger straatbeeld." Glas heeft inmiddels zelf zijn auto weggedaan en gebruikt een deelauto.
Bereikbaarheid en infrastructuur
Omdat Merwede geen eigen parkeerplekken krijgt, is goed openbaar vervoer cruciaal. Er rijdt momenteel een bus door de wijk, maar de gemeente zet in op de komst van de Merwedelijn, een sneltram die de wijk met de rest van de stad moet verbinden.
Wethouder Eerenberg waarschuwt dat als de financiering voor deze tramlijn uitblijft, de plannen voor de bouw van Polder Rijnenburg – een toekomstig woongebied met 20.000 woningen – mogelijk worden uitgesteld. "Als het geld er niet komt, moeten we de bouwplannen in de koelkast zetten," aldus Eerenberg.
Een wijk van de toekomst?
Hoewel Merwede een voorbeeldproject voor duurzame stedelijke ontwikkeling is, roept de praktijk nog vragen op. Wat als ouderen of bezoekers met de auto komen? Hoe werkt het in de praktijk als bewoners zware spullen moeten vervoeren? Volgens Eerenberg is de gemeente bereid om hier maatwerkoplossingen voor te vinden.
De eerste bewoners kunnen over twee jaar hun intrek nemen in de wijk. De volledige bouw zal nog enkele jaren in beslag nemen.
Bron: NOS